به طور معمول در پی ها، برش یکطرفه و دوطرفه (پانچ) به صورت دستی یا توسط نرم افزار کنترل میشه و ضخامت پی به مقداری در نظر گرفته میشه تا کل نیروی برشی توسط بتن پی تحمل بشه و نیازی به آرماتور برشی نباشه (موردی که در بین طراحان در ایران هم مرسوم هست و عملا آرماتور برشی در پی استفاده نمیشه) در این حالت حتی آئین نامه هیچ الزامی مبنی بر استفاده از آرماتور برشی حداقل هم نداره بنابراین در صورت کنترل برش یکطرفه و دوطرفه در پی میشه به طور کامل از کاربرد خاموت برشی صرفنظر کرد. البته گاهی مسائل اجرایی مثل استفاده از خرک در پی (برای نگهداری سفره فوقانی) و یا استفاده از میلگرد عرضی به صورت تنگ باعث افزایش مقاومت برشی پی میشه که در صورت نیاز می تونیم اثرش را در محاسبات لحاظ کنیم.

جزئیات یک نمونه پی نواری مسلح به خاموت برشی:

جزئیات یک نمونه پی نواری بدون خاموت برشی:

آئین نامه نوع دیگه ای از آرماتورهای عرضی را برای پی ها الزامی کرده موسوم به آرماتور افت و حرارت که ضوابطش برای پی های معمول دربند ۹-۲۰-۸-۱ مبحث نهم درج شده. عملکرد این آرماتورها مقاومت در مقابل تنشهای کششی ناشی از جمع شدگی و انقباض بتن در جهت فرعی پی هست:

جزئیات شکل ۱ در تصویر بالا صحیح و شکل ۲ نامناسب است. واضحه که هر دو قلاب انتهایی صرفا برای تامین طول مهاری (طول گیرایی) مناسب تعبیه شده و با توجه به ضخامت پی ها عملا قلاب های سفره های بالا و پایین همپوشانی ندارن. (نیازی هم به این اورلپ نیست.) گاهی آرماتورهای عرضی با عملکرد کششی به صورت تنگ بسته هم استفاده میشن (قطر ۱۰ و ۱۲) که در این حالت به مقاومت برشی پی هم به مقدار قابل توجهی کمک میکنن.

توجه: در پی های گسترده (رادیه) و پی های منفرد (عموما با کلاف) با توجه به اینکه غالبا میلگرد خمشی محاسباتی قابل توجهی در هر دو جهت استفاده میشه بنابراین استفاده از میلگرد افت و حرارت عملا موضوعیت نداره (حاکم بر طراحی نیست) هر چند می بایست این مورد در پی های گسترده و منفرد هم کنترل بشه اما آرماتور افت و حرارت عموما در پی های نواری کنترل کننده هست.

نکات قابل ذکر:

۱- میلگردهای موضوع بند ۹-۲۰-۸-۱ مجموع میلگردهای دو سفره هست. (نصف عدد محاسبه شده، میلگرد یک سفره در طول یک متر از نوار است.)

۲- ترجیحا طول بازوی قلاب های آرماتورهای عرضی مطابق ضوابط آئین نامه به دقت محاسبه بشه. (برای شرایط معمول مقدار ۱۶db به دست میاد.)

۳- در پی های نواری اگه در جهت عرضی هم میلگرد خمشی مورد نیاز باشه (نوار طراحی تعریف شده باشه) در حالتی که میلگرد محاسباتی در این جهت قابل توجه نیست باید میلگرد کششی حداقل مطابق بند ۹-۲۰-۵-۲ کنترل بشه. (در این حالت، بیشینه میلگرد حداقل و میلگرد افت استفاده میشه.)

۴- مطابق بند ۹-۲۰-۵-۳ در پی ها حداقل قطر میلگردها ۱۰ میلیمتر و فواصل میلگردها از هم می بایست بین ۱۰ الی ۳۵ سانتیمتر در نظر گرفته بشه.

فونداسیون: 
شالوده یا فونداسیون قسمتی از یک سازه است که غالبا زیرتر از سطح زمین قرار می گیرد و نیرو های ناشی از سازه را به پی (خاک یا بستر سنگی) انتقال می دهد.
عملکرد فونداسیون: تقریبا تمامی خاکها تحت تاثیر نیرو به مقدار قابل ملاحظه فشرده می شوند که این مساله باعث نشست سازه استوار بر آن می گردد.دو اصل اساسی که در طراحی فونداسیون باید رعایت شودعبارت است از:
۱- نشست کلی سازه به مقدار قابل قبول و جزعی محدود شود.
۲- قسمتهای مختلف سازه تا حد امکان نباید دارای نشستهای نا مساوی باشند .
در عمل برای محدود کردن نشست، نیروهای ناشی از سازه را باید به لایه ای منتقل کنیم، که دارای مقاومت کافی باشد و برای کاهش تنش فشاری، نیروهای وارده از سازه را در سطح وسیعی گسترده کرده به پی وارد می کنیم.
انواع فونداسیونها: فونداسیونها در حالت کلی،به فونداسیونهای دیوار و ستون تقسیم بندی می شوند.فونداسیون دیوار یک نوار از بتن مسلح به عرض بزرگتر از ضخامت دیوار است( حد اقل عرض ۵۰ سانتی متر) که بار دیوار را به سطح گسترده تری منتقل می کند( فونداسیون نواری).
نوع دیگری از فونداسیون فونداسیونهای منفرداست که معمولا به شکل مربع یا مستطیل است. بعضی از فونداسیونها هم به شکل ذوزنقه می باشد. در بعضی از حالتها فونداسیون به صورت مرکب( برای انتقال بار ۲ تا چند ستون) ساخته می شود. در مواردی که مقاومت زمین در حد متعارفی باشد از فونداسیونهای ساده و مرکب استفاده می شود و زمانی که زمین مقاومت کافی نداشته باشد، از فونداسیونهای گسترده یا صفحه ای استفاده خواهد شد. فونداسیون گسترده(رادیه) یک دال بتنی یکپارچه مسلح است که در تمام سطح زیر ساختمان گسترده شده است 

پی صفحه ای: در زمینهایی که نیروی باربری کافی برای مقابله با نیروهای وارده در ابعاد پی های معمولی وجود ندارد از پی صفحه ای( رادیه ژنرال، مت، پی گسترده) استفاده می کنند. این پی ها نیروها را در سطح گسترده ای پخش کرده و در نتیجه نیروی وارد را با توان باربری زمین متعادل می کند. در ساختمانهای بلند که فشار وارد بر پی زیاد است معمولا از این نوع پی برای انتقال نیرو به زمین استفاده می شود. در پی صفحه ای ساده سیستم بارگذاری به صورت موازی بوده و در امتداد یا امتدادهای خاصی قرار می گیرد.درسیستم بار گذاری صفحه ای مرکب، محدودیت بار گذاری در نقطهای خاص یا امتدادی معین وجود ندارد. چون پی های موازی معمولا دارای قسمتهای عمومی و قسمتهای خاص بارگذاری هستند، فولادگذاری در آنها بدین صورت است که ابتدا تمام صفحه شبکه گذاری بتن ریزی می شود و سپس در قسمتهای باربر، با محاسبه دقیق بارهای وارده،شبکه میلگرد های خاصی طراحی و اجرا می گردد که به شبکه زیرین متصل می گردد.

میلگرد گذاری در پی: 
از آنجایی که بتن در اثر فشارهای وارده ترک بر می دارد برای افزایش استحکام بتن در داخل آن میلگردهایی کارکذاشته می شود. در عمل میلگرد گذاری میلگردها به صورت شبکه ای در کف فونداسیون قرار داده می شوند( با احتساب پوشش بتنی) برای ایجاد چسبندگی و انتقال مناسب نیرو از فولاد به بتن و بلعکس در کنارهها میلگردهای شبکه با خم ۹۰ درجه به طول معین فرم داده می شوند( ۱۵ برابر میلگرد ساده و ۱۲ برابر میلگرد آجدار).حداکثرفواصل میلگردهای شبکه نمی تواند از ۱۲ برابرقطر میلگرد بیشتر باشد. در پی حداقل قطر آرماتورهای طولی ساده ۱۲ میلیمتر و آجدار ۱۰ میلیمتر و تعداد حداقل آنها ۴ عدد است.حد اقل فاصله خاموتها باید ۷۵ میلیمتر باشد تا ویبراتور میله ای بتواند به سهولت داخل شبکه جا بگیرد. فاصله ساقهای خاموت باید طوری باشد که بتن بدون اشکال، امکان ریخته شدن و متراکم گردیدن را داشته باشد.
پوشش بتن میلگردها:
برای انتقال کامل نیروها از بتن به فولاد یا بلعکس لازم است که حد اقل پوشش بتن برای میلگردهای کناری ۲٫۵تا۳ برابر قطر و برای میلگردهای داخلی ۲٫۵ برابر قطر باشد. پوشش کناری میلگردها در نواحی گرم و مرطوب به علت خوردگی شدید بتن و خطر زنگ زدگی فولاد به وسیله عوامل محیطی ۵برابر قطر میلگرد در نظر گرفته می شود.
حداقل سطح مقطع میلگرد:
حد اقل سطح مقطع میلگرد در بتن برابر ۱۴ میلیمتر است و حد اکثر فواصل میلگرد در شبکه های کف نمی تواند از ۱۲ برابر قطر بیشتر باشد. در مورد دو شبکه که روی هم قرار می گیرند حد اقل فاصله ارتفاعی ۱۲ برابر قطر میلگرد است.۱۲ سانتیمتر و آجدار ۱۰ سانتیمتر و تعداد حداقل آنها ۴ عدد است.

یک سری عکس که در آنها اصول گودبرداری کاملا رعایت شده است در این فایل قرار داده شده است. برای اجرای صحیح گودبرداری، کتاب های بسیاری به بیان روشها پرداخته اند ولی نداشتن تصویر واقعی و مناسب از ضعف های آنهاست .امیدوارم این فایل بتواند در اجرای بهتر و اصولی گودبرداری ، دید خوبی را به مهندسین عزیز بدهد.

لینک گودبرداری و روش های اجرای صحیح آن و نکات اجرایی